Friday, 29 June 2007

ΕΙΣΑΓΩΓΗ :

 

Από σήμερα μία νέα γωνιά προστίθεται σε αυτό το οικοδόμημα που χτίζω σιγά σιγά για όλους εσάς που το επισκέπτεσθε αλλά και για μένα. Θα αφορά βιβλία που διάβασα. Δεν είμαι βιβλιοκριτικός ούτε βιάζομαι να κάνω τον συγγραφέα επειδή οι εκδόσεις Ψυχογιός μου έκαναν την τιμή να εκδώσουν την "Δέκατη Φωτογραφία". Θέλει ακόμα "δουλειά πολύ" που λέει και το τραγούδι. Και μεράκι ακόμα περισσότερο. Βάζοντας λίγο στην πάντα το κασκέτο του συγγραφέα - δεν το έχω συνηθίσει ακόμα - θα φορώ το κασκέτο του αναγνώστη σε αυτή τη γωνιά και θα σας λέω τις εντυπώσεις μου.

 

Καλόπιστα, χωρίς φυσικά να λείπει το υποκειμενικό στοιχείο γιατί απολύτως αντικειμενική κριτική δεν υπάρχει. Κάθε Συγγραφέας βάζει την σφραγίδα του σε κάθε βιβλίο του, αφήνει εκεί κάτι από την προσωπικότητα του. Τους φόβους του, τις ελπίδες του, αυτά που αγαπά, αυτά που του είναι ανυπόφορα... Το ίδιο κάνει και κάθε ένας που γράφει κριτική. Ο κάθε αναγνώστης "εισπράτει" κάτι διαφορετικό από το ίδιο βιβλίο. Ακόμα και η διάθεση του όταν το διαβάζει παίζει κάποιο ρόλο.

 

Σας καλωσορίζω και εδώ λοιπόν. Πιστεύω να διευκολύνω τις επιλογές σας.

 

 

2// «H Εταίρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου» της Ελένης Τσαμαδού.

Εκδόσεις Ψυχογιός, 2007

 

Το βιβλίο της Ελένης Τσαμαδού το είχα πάρει μαζί με άλλα, στην έκθεση βιβλίου που είχε γίνει τον περασμένο Μάιο. Θα είχε πάρει την σειρά του να διαβαστεί, πράγμα που σημαίνει μετά από αρκετά βιβλία που περιμένουν. Το διάβασα όμως τελικά νωρίτερα, επηρεασμένος από τα θετικά σχόλια που άκουα για αυτό και ιδιαίτερα της γυναίκας μου που το λάτρεψε.

 

Το να γράψεις ένα ιστορικό μυθιστόρημα δεν είναι εύκολο. Ιδίως όταν πρόκειται για τον μεγάλο στρατηλάτη, μία προσωπικότητα αμφιλεγόμενη γεμάτη θάρρος, φλόγα, καυτή από τον πυρετό του μεγαλείου, αλλά και με πάθη, αντιφάσεις, σκοτεινές στιγμές... Ένα τέτοιο θέμα έχει πολλά ναρκοπέδια... θέλει μεγάλη προσοχή για το τι θα γράψεις, πως θα το γράψεις, ακόμα και για το τι θα διαλέξεις να μη γράψεις...

 

Διάβασα αργά και απολαυστικά το βιβλίο της Τσαμαδού, σαν να έπινα γουλιά γουλιά ένα φίνο κρασί. Άφησα την συγγραφέα να μου δείξει την δική της εκδοχή για τον μεγάλο στρατηλάτη, εκδοχή καθόλου αυθαίρετη αλλά στέρεα οικοδομημένη πάνω στη φοβερή μελέτη που είχε κάνει (φαίνεται !) και όχι μόνο από μία πηγή. Την άφησα να με ψυχαγωγήσει, με το φίνο της γράψιμο, με το ταλέντο της να πλέξει μία ερωτική ιστορία και μέσα από αυτή να αφήσει να ξεπηδήσουν άλλες ιστορίες, οι χαρακτήρες των ηρώων, μία όλόκληρη εποχή για την οποία οι περισσότεροι «κάτι ξέρουμε» αλλά αυτό το «κάτι» είναι σπανίως ανάλογο με την σημαντικότητα της.

 

Η Τσαμαδού καταφέρνει να μας ταξίδεψει πίσω, σε ένα ταξείδι δύσκολο... Μας ταξιδεύει σε μία Ελλάδα που μας κάνει ακόμα και τώρα υπερήφανους αποφεύγοντας να πέσει στις ξέρες ενός φθηνού Εθνικιστικού παραληρήματος. Μας παίρνει παρέα στην εκστρατεία του μεγάλου στρατηλάτη, χωρίς να γίνει βαρετή σαν κακογραμμένο σχολικό εγχειρίδιο. Μας δείχνει κάποιες πολυσυζητημένες πτυχές της προσωπικότητας του χωρίς να σοκάρει.  

 

Περισσότερο δε από όλα η Τσαμαδού σαν γυναίκα μας δίνει με γυναικεία ευαισθησία την ιστορία μίας γυναίκας και δύο ανδρών. Η γυναίκα, περίζητητη εταίρα της εποχής, ό ένας άνδρας τρανός στρατηλάτης, ο άλλος διάσημος ζωγράφος της εποχής του. Η Εταίρα δόθηκε και στους δυό, έζησε και με τους δυό, λάτρεψε όμως τον ένα. Όχι αυτόν που την λάτρεψε, αλλά αυτόν που τον πήρε έφηβο και τον έκανε άνδρα, αυτόν που την λάτρεψε αλλά με τον δικό του τρόπο και κάποια στιγμή την άφησε πίσω.

 

Η Τσαμαδού ξέρει να αφηγείται μία ιστορία που συχνά γίνεται ερωτική χωρίς όμως να φτηναίνει. Μας μαθαίνει, μας θύμιζει, μας κάνει να σκεφτούμε, μας ψυχαγωγεί... Φϊνο γράψιμο, ζεστό, γυναικείο, καμιά φορά τολμηρό, άμεσο, το νοιώθεις να σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή. Γράψιμο αντάξιο της Παγκάσπης, της κεντρικής ηρωϊδας...  Το διάβαζα και νόμιζα ότι πράγματι διάβαζα τα γράμματα μίας Εταίρας εκείνης της εποχής... Και μόνο όσοι έχουν επιχειρήσει να φέρουν ένα ήρωα στο χαρτί, να του προσδώσουν μία συγκεκριμμένη προσωπικότητα, να τον ντύσουν με τρόπο που να δένει με την πλοκή ξέρουν πόσο δύσκολο είναι αυτό...

 

Περιττό να πως ότι το συνιστώ ανεπιφύλακτα. Πάντα τέτοια Ελένη...

 

 

1// "Βαλς με 12 Θεούς" της Λένας Μαντά. Εκδόσεις Ψυχογιός.

 

Ξεκίνησα να το διαβάζω λίγο λίγο αλλά δεν τα κατάφερα. Μόλις μπήκα στο θέμα, με κέρδισε. Σε ένα βράδυ διάβασα πάνω από 200 σελίδες (ρεκόρ για μένα που γράφω αυτόν τον καιρό) και την επόμενη μέρα διάβασα το υπόλοιπο. Μονορούφι !!

 

Το θέμα της φιλίας είναι δύσκολο ιδίως αν επεκτείνεται στην φιλία μεταξύ ετεροφύλων. Σηκώνει μεγάλη κουβέντα που ίσως την κάνω κάποια φορά περιμένοντας και τα σχόλια σας. Όχι όμως εδώ ούτε τώρα. Θα αδικούσα τη Λένα που έπιασε με τόση μαεστρία αυτό το θέμα και το στόλισε με μία συναρπαστική πλοκή.

 

Τέσσερεις΄άνθρωποι φτάνουν στην ίδια γωνιά την ίδια στιγμή. Ο Κωστής, η Μαρίνα, η Ναταλία και η Ελπίδα. Άγνωστοι μεταξύ τους, ο καθένας κουβαλώντας το δικό του προσωπικό δράμα και την μοναξιά του. Τρακάρουν σε μία καραμπόλα, μέσα στη βροχή και από εκεί και πέρα τα 4 κουβάρια γίνονται ένα. Μπερδεύονται, λύνονται, αλλά πάντα μαζί, μέχρι το τέλος του βιβλίου. Τη βροχή που τους έφερε κοντά την διαδέχεται ο ήλιος, μετά έρχεται πάλι η συννεφιά, ο ήλιος ξανά... Οι μήνες περνούν, οι εποχές αλλάζουν, οι τέσσερεις φίλοι πλέον αλλάζουν και αυτοί, οι σχέσεις τους με τον γύρω κόσμο και μεταξύ τους αλλάζουν και αυτές...    

 

Ο Κωστής, η Ναταλία, η Μαρίνα, η Ελπίδα... η καλή μου Ελπίδα ! Τους ένοιωσα δικούς μου φίλους για αυτό τους αγάπησα όλους αλλά ξεχώρισα αυτή που με τράβηξε περισσότερο. Μπορεί να μη μου ταίριαζαν όλοι το ίδιο, μπορεί να μη τους καταλάβαινα πάντα, αλλά ΜΕ ΝΟΙΑΖΕ το τι θα τους συμβεί !! Η Μαντά τα κατάφερε λες και μου τους είχε συστήσει... Εδώ που τα λέμε... αυτό ακριβώς έκανε, μου τους γνώρισε μέσα από το βιβλίο της και εγώ κάθησα για πολλές ώρες παρέα μαζί τους, τους άκουγα, τους ζούσα !

 

Γράψιμο στρωτό, διανθισμένο με αρκετά ρητά. Ευαίσθητο, πολύ γυναικείο μερικές φορές, η Μαντά δεν απαρνείται το φύλο της για να προσεγγίσει περισσότερο και τους αρσενικούς αναγνώστες. Οι χαρακτήρες της είναι όλοι ρεαλιστικά απεικονισμένοι, στους γυναικείους όμως είναι πιό δυνατή, έχουν μία πληρότητα και ένα μεγαλύτερο βάθος.

 

Μη νομίζετε φυσικά ότι είναι ένα επιπόλαιο γυναικείο βιβλίο για να περάσεις λίγες ώρες άνετα σαν να ξεφυλίζεις ένα περιοδικό. Η Μαντά καταπιάνεται  με θέματα όπως η φιλία, ο έρωτας, ο θάνατος και το κάνει με συγκλονιστικό συχνά τρόπο. Άλλοτε με μία ευαισθησία που δεν θυμίζει όμως τον φτηνο, κονσερβαρισμένο συναισθηματισμό μερικών βιβλίων 'Αρλεκιν, άλλοτε πιο αναλάφρα ή και χιουμοριστικά, χωρίς χαζοχαρούμενες life style πινελιές...

 

Η γυναίκα μου λέει ότι το καλό βιβλίο πρέπει να σε κάνει να σκεφθείς και το κυριότερο να σου αφήνει κάτι όταν το τελειώνεις... Η Μαντά το κατάφερε. Χωρίς να γίνει κουραστική. Έγραψε ένα βιβλίο που είναι και ανάλαφρο και με περιεχόμενο. Είναι γυναικείο (γυναίκα το γράφει !) χωρίς όμως φυλετικά τσιτάτα ή απόψεις που να το κάνουν κουραστικό ή εκενευριστικό για το ανδρικό κοινό. Σε μερικά θέματα όπως η μετάλλαξη των συναισθημάτων που χαρακτηρίζουν μία σχέση (σκοπίμως δεν επεκτείνομαι για να μη προδώσω την πλοκή) ίσως θα περίμενα ... περισσότερες εξηγήσεις και μεγαλύτερη δυναμη στην περιγραφή αυτής της μετάλλαξης. Σε μερικά άλλα όπως η πάλη με το "θηρίο" (η Ελπίδα είναι νοσοκόμα στο αντικαρκινικό...) είναι ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΑ ΛΙΤΟ με μία δραματοποίηση που έντεχνα αποφεύγει να γίνει μελό... 

 

Τι άλλο να πω... Θα τελειώσω λιτά, με τη σοβαρότητα που του αξίζει : Tο ευχαρίστήθηκα...Σας το συνιστώ...

 

 

Friday, 29 June 2007 22:42:19 (GTB Standard Time, UTC+02:00)  #    Comments [13]  | 
Tuesday, 26 June 2007

Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή. Το βρήκα στο Ιντερνέτ και το αντιγράφω γιατί η καλή μου φίλη η Λένα η Μαντά με έβαλε σε πειρασμό. ΄Οπως γράφει στο blog της κάπου διάβασε το ερώτημα "Υπάρχει αστυνομική Λογοτεχνία στην Ελλάδα ;"  Σαν λάτρης των αστυνομικών μυθιστορημάτων, πέρασα πολλές ώρες στα νειάτα μου διαβάζοντας ξένους και Έλληνες συγραφείς αστυνομικών βιβλίων όπως π.χ. Γιάννη Μαρή και Ανδρόνικο Μαρκάκη. Τώρα διαβάζω τους σύγχρονους όπως π.χ. τον Πέτρο Μάρκαρη και μου αρέσουν.

 

Ακολουθεί το αξιόλογο κείμενο της ΄"Καθημερινής" :

 

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ. Ημερομηνία δημοσίευσης: 06-05-07

 

Εθνική Ελλάδος αστυνομικής λογοτεχνίας

Δέκα Ελληνες συγγραφείς ανταποκρίθηκαν στην παραγγελία «γράψτε ένα διήγημα που να έχει έγκλημα και πτώμα»

Της Ολγας Σελλα

 

Η παραγγελία ήταν απλή και σαφής: «Γράψτε ένα διήγημα που να έχει έγκλημα και πτώμα». Και απευθύνθηκε σε Ελληνες συγγραφείς που έχουν καταπιαστεί, από παλιά ή πρόσφατα, με το αστυνομικό μυθιστόρημα. Η ιδέα ήταν του Ανταίου Χρυσοστομίδη και πατούσε σε ανάλογο ιταλικό εγχείρημα. Δέκα Ελληνες συγγραφείς ανταποκρίθηκαν, έγραψαν καινούργια διηγήματα και τις επόμενες μέρες θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις «Καστανιώτης» ο συλλογικός τόμος με τον τίτλο «Ελληνικά εγκλήματα». Οι Ανδρέας Αποστολίδης, Τιτίνα Δανέλλη, Αθηνά Κακούρη, Δημήτρης Μαμαλούκας, Πέτρος Μάρκαρης, Πέτρος Μαρτινίδης, Γιώργος Μπράμος, Μαρλένα Πολιτοπούλου, Φίλιππος Φιλίππου και ο δημοσιογράφος του αστυνομικού ρεπορτάζ Κώστας Κυριακόπουλος -συγγραφείς από διαφορετικές σχολές και διαφορετικές γενιές- έστησαν τις δικές τους αστυνομικές ιστορίες, τους δικούς τους θύτες, τα δικά τους θύματα, τα ενέταξαν στο κοινωνικό φόντο που διάλεξε ο καθένας, αποτελώντας έτσι την πρώτη «Εθνική Ελλάδος αστυνομικής λογοτεχνίας».

Δέκα μόλις χρόνια πριν δεν θα ήταν αυτονόητη μια ελληνική συλλογή με αστυνομικά διηγήματα. Τότε ελάχιστοι ήταν αυτοί που έγραφαν αστυνομικό (Αθηνά Κακούρη, Πέτρος Μάρκαρης, Πέτρος Μαρτινίδης, Φίλιππος Φιλίππου) και κανένα αστυνομικό μυθιστόρημα δεν περνούσε στις λίστες των μπεστ σέλερ -δεν υπήρχαν άλλωστε! Συγκεκριμένο, αλλά φανατικό, ήταν και το αναγνωστικό κοινό. Τι άλλαξε στο μεταξύ και το αστυνομικό μυθιστόρημα γνωρίζει άνθηση και ακμή τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο; Για ποιο λόγο όλο και περισσότεροι συγγραφείς καταπιάνονται με μυστήρια και εγκλήματα και όλο και περισσότεροι αναγνώστες αφιερώνουν χρόνο στις αστυνομικές ιστορίες; Τι καινούργιο φέρνει το σύγχρονο αστυνομικό μυθιστόρημα και κερδίζει ολοένα και περισσότερο κοινό; Τρεις από τους συμμετέχοντες στη συλλογή «Ελληνικά εγκλήματα» δίνουν τις απαντήσεις τους.

 

Αθηνά Κακούρη

«Σαράντα χρόνια πριν στο αστυνομικό υπήρχε μόνο ο Γιάννη Μαρής. Θυμάμαι τον Γιώργο Ρούσσο, όταν έγραφα αστυνομικά διηγήματα για τον “Ταχυδρόμο”, που μου έλεγε ότι θέλει ένα αστυνομικό την εβδομάδα που να μην συμβαίνει στην Ελλάδα. Νομίζω ότι μας επηρέασε αυτή η αντίληψη, πως στην Ελλάδα δεν συμβαίνουν μυστηριώδη πράγματα. Στο μεταξύ άλλαξαν οι συνθήκες, η νοοτροπία μας έχει αλλάξει, το έγκλημα -και στην Ελλάδα- είναι πιο βίαιο και πιο εκτεταμένο. Ετσι διαφοροποιήθηκε η στάση μας απέναντι στο αστυνομικό, αλλά διαφοροποιήθηκε και ο στόχος του αστυνομικού μυθιστορήματος, που τείνει πολύ περισσότερο στην περιγραφή της κοινωνίας, το οποίο θεωρώ πολύ θετική εξέλιξη. Οτιδήποτε μας κάνει να ασχοληθούμε και με τον εαυτό μας είναι καλό».

 

Πέτρος Μάρκαρης

«Πράγματι, είναι ένα φαινόμενο που ξαφνιάζει και τους ξένους εκδότες. Κατά τη γνώμη μου, υπάρχει μια αλλαγή προσανατολισμού στον χώρο του βιβλίου. Η Ελλάδα μετά τη σύνδεσή της με την Ε.Ε. παρακολουθεί πιο στενά τις διεθνείς τάσεις, και στο βιβλίο. Ωφέλησαν οι εκθέσεις, η συμμετοχή των Ελλήνων εκδοτών στο διεθνές εκδοτικό γίγνεσθαι. Στο πλαίσιο αυτού του ανοίγματος έρχεται και η άνθηση του αστυνομικού. Νεότεροι συγγραφείς, ψάχνοντας κατεύθυνση γραφής, ανακάλυψαν στο αστυνομικό μυθιστόρημα μιαν άλλη διάσταση ύφους και μύθου. Κάποτε, συγγραφείς, κριτικοί και κοινό, θεωρούσαν το αστυνομικό παραλογοτεχνία. Σήμερα οι Ελληνες συγγραφείς ακολουθούν όλες τις τάσεις του διεθνούς αστυνομικού μυθιστορήματος και έχει ενδιαφέρον πόσο γρήγορα προσαρμόστηκαν. Βεβαίως έχει προσαρμοστεί και το κοινό, που το αντιμετωπίζει και το διαβάζει ως σοβαρό μυθιστόρημα. Νομίζω ότι καθοριστικό ρόλο έπαιξε η στροφή του αστυνομικού στο κοινωνικό μυθιστόρημα. Σε λίγο θα μιλάμε για κοινωνικό μυθιστόρημα με αστυνομική πλοκή».

 

Μαρλένα Πολιτοπούλου

«Η σχέση με το αστυνομικό, και για τους συγγραφείς και για το κοινό, κρύβει μια ενοχή. Για να αναμετρηθεί ο συγγραφέας με αυτό είδος έπρεπε να ξεπεράσει την αντίληψη ότι γράφει κάτι λαϊκό και ελαφρύ και το κοινό έπρεπε να ξεπεράσει το ότι διαβάζει ένα βιβλίο αβασάνιστα. Οι συγγραφείς του νέου αστυνομικού μυθιστορήματος σιγά σιγά αποενοχοποιούνται και καταγράφουν σε αυτό τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Εδώ ήταν μεγάλη η προσφορά του Μάρκαρη. Με τα χρόνια το κοινό, βλέποντας αστυνομικές ιστορίες στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο, έχει εξοικειωθεί με το αστυνομικό και ξέρει ότι δεν είναι απλώς ένας έγκλημα, αλλά είναι χίλια πράγματα (θρίλερ, μυστήριο, έρωτας, τρομοκρατία, οικονομικό έγκλημα κ.λπ.). Ως είδος παίζει στο ταμπλό της οικειότητας. Οι συγγραφείς έχουν σταθερούς ήρωες, στους οποίους επανέρχονται, με τους οποίους ο αναγνώστης περπατάει στην ίδια πόλη, την ίδια χώρα, κάτι που μπορεί να είναι και δίκοπο μαχαίρι».

 

Διαφορετικό ύφος

Ο συλλογικός τόμος «Ελληνικά εγκλήματα» έχει απ’ όλα: τις περίπλοκες σχέσεις ανάμεσα σε Ελληνες, Τούρκους, Αρμένιους και Εβραίους στην Κωνσταντινούπολη του 1955, τον κόσμο του θεάματος σε συνδυασμό με οικονομικά συμφέροντα, τις παράνομες υιοθεσίες και τον εύκολο πλουτισμό των επιτήδειων, τη ζωή της επαρχίας και τον ρόλο των οικονομικών μεταναστών, τις μαφίες του βρώμικου χρήματος, ερωτικές ιστορίες, τη θολούρα και την απόγνωση που συχνά προκαλούν η ζήλια, η διεκδίκηση και η απόρριψη, τροχαία δυστυχήματα που κρύβουν μεγάλα μυστικά και μεγάλα συμφέροντα, ακόμα και έναν λογοτέχνη σε ρόλο σίριαλ κίλερ. Υπάρχουν εγκλήματα που εξιχνιάζονται και άλλα που μένουν για πάντα στο σκοτάδι, είτε από σύμπτωση είτε από έλλειψη συγκέντρωσης στοιχείων είτε από σκοπιμότητα. Δέκα διηγήματα, που παρά το διαφορετικό ύφος και το διαφορετικό φόντο στο οποίο το καθένα εκτυλίσσεται, δίνουν στον αναγνώστη «ένα πιο καθαρό κάδρο για τη νεοελληνική κοινωνία», με ήρωες από όλες τις κοινωνικές τάξεις και όλα τα επίπεδα μόρφωσης: υπόκοσμο, λαϊκά και λούμπεν στοιχεία, επαρχιώτες μεγαλοαστούς, μικροαστούς, νεόπλουτους, καθηγητές πανεπιστημίου, δημοσιογράφους, μεγαλέμπορους, απλούς υπάλληλους και φυσικά αστυνομικούς.

 

Αυτό ήταν το κείμενο.  

Στις επόμενες σελίδες αυτού του τμήματος θα διαβάζετε ειδήσεις σχετικά με την Αστυνομική Λογοτεχνία, Ελληνική και μη. Κριτικές, νέα, προσωπικές απόψεις... Πάντοτε καλοπροαίρετα και πάντοτε περιμένοντας και τα δικά σας σχόλια.

Tuesday, 26 June 2007 19:39:54 (GTB Standard Time, UTC+02:00)  #    Comments [10]  |