ΕΙΣΑΓΩΓΗ :
Από σήμερα μία νέα γωνιά προστίθεται σε αυτό το οικοδόμημα που χτίζω σιγά σιγά για όλους εσάς που το επισκέπτεσθε αλλά και για μένα. Θα αφορά βιβλία που διάβασα. Δεν είμαι βιβλιοκριτικός ούτε βιάζομαι να κάνω τον συγγραφέα επειδή οι εκδόσεις Ψυχογιός μου έκαναν την τιμή να εκδώσουν την "Δέκατη Φωτογραφία". Θέλει ακόμα "δουλειά πολύ" που λέει και το τραγούδι. Και μεράκι ακόμα περισσότερο. Βάζοντας λίγο στην πάντα το κασκέτο του συγγραφέα - δεν το έχω συνηθίσει ακόμα - θα φορώ το κασκέτο του αναγνώστη σε αυτή τη γωνιά και θα σας λέω τις εντυπώσεις μου.
Καλόπιστα, χωρίς φυσικά να λείπει το υποκειμενικό στοιχείο γιατί απολύτως αντικειμενική κριτική δεν υπάρχει. Κάθε Συγγραφέας βάζει την σφραγίδα του σε κάθε βιβλίο του, αφήνει εκεί κάτι από την προσωπικότητα του. Τους φόβους του, τις ελπίδες του, αυτά που αγαπά, αυτά που του είναι ανυπόφορα... Το ίδιο κάνει και κάθε ένας που γράφει κριτική. Ο κάθε αναγνώστης "εισπράτει" κάτι διαφορετικό από το ίδιο βιβλίο. Ακόμα και η διάθεση του όταν το διαβάζει παίζει κάποιο ρόλο.
Σας καλωσορίζω και εδώ λοιπόν. Πιστεύω να διευκολύνω τις επιλογές σας.
2// «H Εταίρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου» της Ελένης Τσαμαδού.
Εκδόσεις Ψυχογιός, 2007
Το βιβλίο της Ελένης Τσαμαδού το είχα πάρει μαζί με άλλα, στην έκθεση βιβλίου που είχε γίνει τον περασμένο Μάιο. Θα είχε πάρει την σειρά του να διαβαστεί, πράγμα που σημαίνει μετά από αρκετά βιβλία που περιμένουν. Το διάβασα όμως τελικά νωρίτερα, επηρεασμένος από τα θετικά σχόλια που άκουα για αυτό και ιδιαίτερα της γυναίκας μου που το λάτρεψε.
Το να γράψεις ένα ιστορικό μυθιστόρημα δεν είναι εύκολο. Ιδίως όταν πρόκειται για τον μεγάλο στρατηλάτη, μία προσωπικότητα αμφιλεγόμενη γεμάτη θάρρος, φλόγα, καυτή από τον πυρετό του μεγαλείου, αλλά και με πάθη, αντιφάσεις, σκοτεινές στιγμές... Ένα τέτοιο θέμα έχει πολλά ναρκοπέδια... θέλει μεγάλη προσοχή για το τι θα γράψεις, πως θα το γράψεις, ακόμα και για το τι θα διαλέξεις να μη γράψεις...
Διάβασα αργά και απολαυστικά το βιβλίο της Τσαμαδού, σαν να έπινα γουλιά γουλιά ένα φίνο κρασί. Άφησα την συγγραφέα να μου δείξει την δική της εκδοχή για τον μεγάλο στρατηλάτη, εκδοχή καθόλου αυθαίρετη αλλά στέρεα οικοδομημένη πάνω στη φοβερή μελέτη που είχε κάνει (φαίνεται !) και όχι μόνο από μία πηγή. Την άφησα να με ψυχαγωγήσει, με το φίνο της γράψιμο, με το ταλέντο της να πλέξει μία ερωτική ιστορία και μέσα από αυτή να αφήσει να ξεπηδήσουν άλλες ιστορίες, οι χαρακτήρες των ηρώων, μία όλόκληρη εποχή για την οποία οι περισσότεροι «κάτι ξέρουμε» αλλά αυτό το «κάτι» είναι σπανίως ανάλογο με την σημαντικότητα της.
Η Τσαμαδού καταφέρνει να μας ταξίδεψει πίσω, σε ένα ταξείδι δύσκολο... Μας ταξιδεύει σε μία Ελλάδα που μας κάνει ακόμα και τώρα υπερήφανους αποφεύγοντας να πέσει στις ξέρες ενός φθηνού Εθνικιστικού παραληρήματος. Μας παίρνει παρέα στην εκστρατεία του μεγάλου στρατηλάτη, χωρίς να γίνει βαρετή σαν κακογραμμένο σχολικό εγχειρίδιο. Μας δείχνει κάποιες πολυσυζητημένες πτυχές της προσωπικότητας του χωρίς να σοκάρει.
Περισσότερο δε από όλα η Τσαμαδού σαν γυναίκα μας δίνει με γυναικεία ευαισθησία την ιστορία μίας γυναίκας και δύο ανδρών. Η γυναίκα, περίζητητη εταίρα της εποχής, ό ένας άνδρας τρανός στρατηλάτης, ο άλλος διάσημος ζωγράφος της εποχής του. Η Εταίρα δόθηκε και στους δυό, έζησε και με τους δυό, λάτρεψε όμως τον ένα. Όχι αυτόν που την λάτρεψε, αλλά αυτόν που τον πήρε έφηβο και τον έκανε άνδρα, αυτόν που την λάτρεψε αλλά με τον δικό του τρόπο και κάποια στιγμή την άφησε πίσω.
Η Τσαμαδού ξέρει να αφηγείται μία ιστορία που συχνά γίνεται ερωτική χωρίς όμως να φτηναίνει. Μας μαθαίνει, μας θύμιζει, μας κάνει να σκεφτούμε, μας ψυχαγωγεί... Φϊνο γράψιμο, ζεστό, γυναικείο, καμιά φορά τολμηρό, άμεσο, το νοιώθεις να σε κερδίζει από την πρώτη στιγμή. Γράψιμο αντάξιο της Παγκάσπης, της κεντρικής ηρωϊδας... Το διάβαζα και νόμιζα ότι πράγματι διάβαζα τα γράμματα μίας Εταίρας εκείνης της εποχής... Και μόνο όσοι έχουν επιχειρήσει να φέρουν ένα ήρωα στο χαρτί, να του προσδώσουν μία συγκεκριμμένη προσωπικότητα, να τον ντύσουν με τρόπο που να δένει με την πλοκή ξέρουν πόσο δύσκολο είναι αυτό...
Περιττό να πως ότι το συνιστώ ανεπιφύλακτα. Πάντα τέτοια Ελένη...
1// "Βαλς με 12 Θεούς" της Λένας Μαντά. Εκδόσεις Ψυχογιός.
Ξεκίνησα να το διαβάζω λίγο λίγο αλλά δεν τα κατάφερα. Μόλις μπήκα στο θέμα, με κέρδισε. Σε ένα βράδυ διάβασα πάνω από 200 σελίδες (ρεκόρ για μένα που γράφω αυτόν τον καιρό) και την επόμενη μέρα διάβασα το υπόλοιπο. Μονορούφι !!
Το θέμα της φιλίας είναι δύσκολο ιδίως αν επεκτείνεται στην φιλία μεταξύ ετεροφύλων. Σηκώνει μεγάλη κουβέντα που ίσως την κάνω κάποια φορά περιμένοντας και τα σχόλια σας. Όχι όμως εδώ ούτε τώρα. Θα αδικούσα τη Λένα που έπιασε με τόση μαεστρία αυτό το θέμα και το στόλισε με μία συναρπαστική πλοκή.
Τέσσερεις΄άνθρωποι φτάνουν στην ίδια γωνιά την ίδια στιγμή. Ο Κωστής, η Μαρίνα, η Ναταλία και η Ελπίδα. Άγνωστοι μεταξύ τους, ο καθένας κουβαλώντας το δικό του προσωπικό δράμα και την μοναξιά του. Τρακάρουν σε μία καραμπόλα, μέσα στη βροχή και από εκεί και πέρα τα 4 κουβάρια γίνονται ένα. Μπερδεύονται, λύνονται, αλλά πάντα μαζί, μέχρι το τέλος του βιβλίου. Τη βροχή που τους έφερε κοντά την διαδέχεται ο ήλιος, μετά έρχεται πάλι η συννεφιά, ο ήλιος ξανά... Οι μήνες περνούν, οι εποχές αλλάζουν, οι τέσσερεις φίλοι πλέον αλλάζουν και αυτοί, οι σχέσεις τους με τον γύρω κόσμο και μεταξύ τους αλλάζουν και αυτές...
Ο Κωστής, η Ναταλία, η Μαρίνα, η Ελπίδα... η καλή μου Ελπίδα ! Τους ένοιωσα δικούς μου φίλους για αυτό τους αγάπησα όλους αλλά ξεχώρισα αυτή που με τράβηξε περισσότερο. Μπορεί να μη μου ταίριαζαν όλοι το ίδιο, μπορεί να μη τους καταλάβαινα πάντα, αλλά ΜΕ ΝΟΙΑΖΕ το τι θα τους συμβεί !! Η Μαντά τα κατάφερε λες και μου τους είχε συστήσει... Εδώ που τα λέμε... αυτό ακριβώς έκανε, μου τους γνώρισε μέσα από το βιβλίο της και εγώ κάθησα για πολλές ώρες παρέα μαζί τους, τους άκουγα, τους ζούσα !
Γράψιμο στρωτό, διανθισμένο με αρκετά ρητά. Ευαίσθητο, πολύ γυναικείο μερικές φορές, η Μαντά δεν απαρνείται το φύλο της για να προσεγγίσει περισσότερο και τους αρσενικούς αναγνώστες. Οι χαρακτήρες της είναι όλοι ρεαλιστικά απεικονισμένοι, στους γυναικείους όμως είναι πιό δυνατή, έχουν μία πληρότητα και ένα μεγαλύτερο βάθος.
Μη νομίζετε φυσικά ότι είναι ένα επιπόλαιο γυναικείο βιβλίο για να περάσεις λίγες ώρες άνετα σαν να ξεφυλίζεις ένα περιοδικό. Η Μαντά καταπιάνεται με θέματα όπως η φιλία, ο έρωτας, ο θάνατος και το κάνει με συγκλονιστικό συχνά τρόπο. Άλλοτε με μία ευαισθησία που δεν θυμίζει όμως τον φτηνο, κονσερβαρισμένο συναισθηματισμό μερικών βιβλίων 'Αρλεκιν, άλλοτε πιο αναλάφρα ή και χιουμοριστικά, χωρίς χαζοχαρούμενες life style πινελιές...
Η γυναίκα μου λέει ότι το καλό βιβλίο πρέπει να σε κάνει να σκεφθείς και το κυριότερο να σου αφήνει κάτι όταν το τελειώνεις... Η Μαντά το κατάφερε. Χωρίς να γίνει κουραστική. Έγραψε ένα βιβλίο που είναι και ανάλαφρο και με περιεχόμενο. Είναι γυναικείο (γυναίκα το γράφει !) χωρίς όμως φυλετικά τσιτάτα ή απόψεις που να το κάνουν κουραστικό ή εκενευριστικό για το ανδρικό κοινό. Σε μερικά θέματα όπως η μετάλλαξη των συναισθημάτων που χαρακτηρίζουν μία σχέση (σκοπίμως δεν επεκτείνομαι για να μη προδώσω την πλοκή) ίσως θα περίμενα ... περισσότερες εξηγήσεις και μεγαλύτερη δυναμη στην περιγραφή αυτής της μετάλλαξης. Σε μερικά άλλα όπως η πάλη με το "θηρίο" (η Ελπίδα είναι νοσοκόμα στο αντικαρκινικό...) είναι ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΑ ΛΙΤΟ με μία δραματοποίηση που έντεχνα αποφεύγει να γίνει μελό...
Τι άλλο να πω... Θα τελειώσω λιτά, με τη σοβαρότητα που του αξίζει : Tο ευχαρίστήθηκα...Σας το συνιστώ...